maandag 23 april 2018

23 april 1940:´In Abrahams schoot´



De weersvoorspellingen voor 23 april 1940 waren goed geweest: dagblad Het Volk had de lezers op 22 april beloofd dat zij zich de volgende dag ´in Abrahams schoot´ zouden bevinden. (Zoals we in het Nederland van 2018 ook net een paar dagen in Abrahams schoot hebben doorgebracht. Zo heet dat kennelijk. Als je het aangenaam en fijn hebt.) 

Mooi weer werd het. Het was er de tijd voor: de lente viel laat, de gezinnen in de Bollenstreek beleefden een ´uiterst moeilijke tijd´. Op Zuid-Beveland gingen de pruimenbomen in bloei – de andere fruitbomen moesten nog volgen. De eerste tomaten werden aangevoerd en kostten acht cent per stuk. Dat was duur.

Er staat veel nieuws over de oorlog in de kranten: in Noorwegen woedt nog strijd met de Duitsers en Zweden zet alle zeilen bij in het streven neutraal te blijven.

Maar wat betreft zuidelijker liggend Europa is er vooral aandacht voor de overwinning van Nederland. Die op België, met als eindstand vier-twee en als getuigen prinses Juliana en prins Bernhard. ´Wilders maakte grote indruk,´ kopt Het Volk.  Dat was een verdedigende speler, die net als de tien andere spelers op 12 mei tegen Luxemburg opnieuw zou worden ingezet. Zo was althans het plan: `Nederland speelt het spel van de toekomst.´

Ook andere mensen worden in de krant geëerd. Met foto en feit: in Wamel is een echtpaar 50 jaar getrouwd, in Amsterdam haalt een echtpaar de mijlpaal van 45 jaar en is een trambestuurder 25 jaar in dienst.

In Het Volk worden lezers ertoe aangespoord om de eerste mei vooral te vieren: ´Beklemmend zijn onze zorgen, dreigend de gevaren, ernstig de tijden. [..] Eén mei is een strijddag. Weest allen op uw post!´

Maar ondertussen gaat het leven door. ´Het helpt allemaal niets, Liesje!´ verzucht een advertentie in Het nieuws van de Dag. ´Je weet diep in je hart, dat die mooie, nieuwe jurk niets uithaalt. [..] Je hebt nooit eens echt plezier, hoe aantrekkelijk je ook bent. [..] Zou het B.O. kunnen zijn?´ Tegen deze Body Odour is, hoe kan het anders, door de adverteerder een zeep bedacht.

Een behangfabrikant nodigt de lezers van Het Volk tenslotte uit om van hun huis ´voor de donkere zorgen van deze tijd een onneembare vesting [te] maken, een hecht bolwerk [..] opgebouwd uit behang.´

Een paar weken later blijkt de gehele vesting Holland ongeveer zo´n onneembaar bolwerk. In de vijf jaren daarna schijnt de zon nog vaak. Maar over vertoeven in Abrahams schoot reppen de kranten dan niet meer.

Voor dit stukje zijn de Courant Het nieuws van de Dag, kopblad van de Telegraaf, en Het Volk, ´dagblad voor de arbeiderspartij´, geraadpleegd