31 augustus 1940: Een ondergeschoven koetje in Amsterdam-Noord

Amsterdam-Noord ligt er in de jaren veertig wat geïsoleerd bij. Het stadsdeel is alleen via ponten met de rest van de stad verbonden. Bruggen, tunnels: ze worden pas in de jaren vijftig en zestig aangelegd.  

In vergelijking met de rapporten van het bureau Leidseplein vormen de rapporten van het bureau Mosplein een oase van rust. In ieder geval als je naar de aantallen mutaties kijkt (zo bezien gebeurt er in het centrum van de stad per dag doorgaans minstens drie keer zoveel).

De rapporten van bureau Mosplein zijn allemaal bewaard gebleven. Die van het Leidseplein bijna allemaal: de periode mei – half september 1940 ontbreekt. Wat er op 31 augustus 1940, de eerste Koninginnedag in oorlogstijd, in het centrum gebeurde is er dus niet in na te zoeken. In Zuid, waar doorgaans minder loos was dan in het centrum, werden in elk geval diverse ´etiketten, vermeldende anti-Duitse leuzen´ aangeplakt.

In Noord vallen er die dag enkele bommen. Uit een ´onbekend gebleven´, dan wel ´vreemd´ vliegtuig, aldus het politierapport. Van een rij huizen aan de Durgerdammerdijk sneuvelen de ruiten. Voorgevels raken beschadigd en in één huis dringen scherven binnen. In een weiland is een flinke krater geslagen.

Het gebeurt vroeg in de ochtend. In de kranten van die dag staat dat er vier bommen door een Engels vliegtuig zijn afgeworpen. Twee daarvan zijn in het water terechtgekomen. ´Wanneer ooit het feit, dat geen personen gedood noch gewond werden een wonder genoemd mag worden, was het in dit geval,´ zo staat letterlijk te lezen Het Volk. En in het Algemeen Handelsblad. Het Leidsch Dagblad. Het Twentsch Dagblad. De Standaard. Het Rotterdamsch Nieuwsblad. Het Nieuwsblad van het Zuiden. En in nog veertien andere kranten. Alleen het Leeuwarder Nieuwsblad maakt de zin korter - en De Nieuwe Provinciale Groninger Courant houdt hem, als enige krant, in het geheel voor gezien.

Slechts één vrouw loopt, zo staat in zowel de kranten als het politierapport te lezen, een lichte verwonding in haar gezicht op. In het getroffen weiland breekt een koe haar poot. Maar dat nieuws haalt de kranten niet.