Oranje klanken op 31 januari 1941

Morgen is het precies zevenenzeventig jaar geleden dat prinses Beatrix drie jaar werd. Ze woonde toen ver weg, in Canada. Toch hadden de agenten van het bureau Leidseplein in Amsterdam het erg druk op haar verjaardag.

Het begint ´s ochtends om kwart over negen al. Op het bureau wordt door een paar agenten een aantal oranje vlaggetjes gedeponeerd. Ze zijn van papier, 20 bij 15 cm groot en door onbekenden in de ´z.g. Leidscheboschjes [..] neergeplant.´

Aan het begin van de middag  is het weer raak: in hetzelfde Leidse Bosje is, opnieuw door onbekenden, een bosje tulpen neergelegd, ´tengevolge waarvan aldaar een volksoploop ontstond.´  Ze liggen niet onder het Beatrixboompje, want dat is begin oktober 1940 door een onbekende dader ´even boven de grond [..] afgerukt.´  

Een paar uur later brengt een Amsterdammer, werkzaam op een kantoor van de Wehrmacht, een stadsgenoot naar het bureau. Reden: deze loopt, volgens de aanbrenger, in de Leidsestraat vaderlandse liederen te fluiten. Hij blijft in bewaring want de Sicherheitspolizei wil hem – de volgende dag - erg graag spreken.

´s Avonds wordt de politie gebeld: op het ijs bij het Apollopaviljoen, in het zuiden van de stad, zouden er tot ergernis van aldaar aanwezige Duitse militairen Oranjeliedjes gezongen worden. Ook wordt gerept van vechtpartijtjes met ´ver[moedelijk]´ nationaalsocialisten. De Sicherheitspolizei laat ook van zich horen en meent dat er een vaderlandse liedjes spelende harmonicaspeler op het ijs rond rijdt. De agenten zelf zien, eenmaal ter plekke, alleen dat het heel druk is en dat schaatsenrijders met elkaar samenscholen. Op last van een officier van de Wehrmacht ontruimen de agenten het ijs. Eén van hen deelt enkele klappen met zijn gummistok uit. De twee anderen dreigen ermee.

Precies een jaar later is het, hoe kan het ook anders, opnieuw 31 januari. Maar in 1942 wijst alleen de met de hand geschreven datum in het rapport van politiebureau Leidseplein op de dag. Nederland is inmiddels een Februaristaking en veel repressie verder. Pas als  prinses Beatrix acht wordt zal (heel) Nederland op haar verjaardag weer openlijk blij zijn.